10 rocznica śmierci Anny Zaborskiej

31 maja 2024 r. mija 10 rocznica śmierci Anny Zaborskiej (1926-2014), bibliotekarki w Bibliotece Publicznej m.st. Warszawy.

Urodziła się 13 lipca 1926 r. w Warszawie. W latach 1938-1942 uczyła się w Państwowym Gimnazjum im. Emilii Plater, a w latach 1942-1944 w Liceum Rolniczym inż. St. Wiśniewskiego, które ukończyła uzyskując tytuł technika-rolnika.

Wzięła udział w Powstaniu Warszawskim jako łączniczka AK (pseud. „Karina”). Po kapitulacji opuściła Warszawę z wojskiem (6 października 1944 r.). Przeżyła pobyt w obozach Sandbostel i Oberlangen. Po wyzwoleniu (12 kwietnia 1945 r.) obozu w Oberlangen przez 2 Pancerny Pułk Dywizji gen. Maczka dotarła do Brukseli, gdzie rozpoczęła studia na Faculté des Sciences Université Libre (wydział weterynarii) i ukończyła roczny kurs w Instytucie Piękności (maquillage, manicure, etc.). Dorywczo pracowała jako szwaczka.

Do kraju wróciła w październiku 1946 r. Pracowała m.in. jako sekretarka w Drwalewskich Zakładach Przemysłu Bioweterynaryjnego, w Bibliotece dla Dzieci przy ul. Woronicza, w charakterze sekretarki i maszynistki w biurze Związku Organizacji Rybackich, na stanowisku redaktora w Spółdzielni Wydawniczej „Książka i Wiedza”, w Centralnej Księgarni Rolniczej „Samopomoc Chłopska”.

W latach 1948-1952 studiowała polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Pracę magisterską, o „Róży” Stefana Żeromskiego, napisała pod kierunkiem dr. Zdzisława Libery. Po studiach została skierowana do Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy. Od 1 grudnia 1952 r. na 52 lata związała swoje zawodowe życie z tą Biblioteką. Swoją wiedzę pogłębiła w 1954 r. na kursie dla służby informacyjno-bibliograficznej, zorganizowanym w Bibliotece Narodowej. Była już wtedy kierowniczką Oddziału Informacji (Informatorium) w Dziale Informacyjno-Bibliograficznym. Równocześnie ukończyła roczny kurs dla bibliotekarzy fachowych bibliotek zakładowych w Państwowym Ośrodku Korespondencyjnego Kształcenia Bibliotekarzy. W 1961 r. została delegowana do Francji na czteromiesięczne stypendium rządu francuskiego do bibliotek uniwersyteckich i miejskich Paryża, Marsylii i Aix-en-Provence. W 1962 r. uczestniczyła w 200-godzinnym kursie dla bibliotekarzy bibliotek naukowych, zorganizowanym przez ZG SBP.

Brała udział w organizacji w 1962 r. w Bibliotece na Koszykowej centrum wiedzy i informacji o Warszawie, znany jako Oddział Varsavianów, a następnie Ośrodek Wiedzy o Warszawie. Była też inspiratorką i najczęściej autorką scenariuszy licznych wystaw, w większości o tematyce warszawskiej.

Od 1 stycznia 1971 r. objęła kierownictwo Działu Informacyjno-Bibliograficznego. Egzamin na bibliotekarza dyplomowanego zdała w 1975 r. W 1976 r. została kustoszem, a w 1980 starszym kustoszem dyplomowanym.

Anna Zaborska przeszła na emeryturę 31 października 1994 r. Do 31 sierpnia 2004 roku pracowała na pół etatu w Informatorium. Jej powołaniem i pasją była służba informacyjna. Mogła powtórzyć za Lelewelem, że to „najzacniejsza bibliotekarska czynność”.

Do nielicznych publikowanych jej prac należą: współredakcja materiałów z Krajowej Konferencji Bibliotekarskiej (Problemy czytelnictwa w wielkich miastach, 1960), Z doświadczeń służby informacyjnej Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy („Bibliotekarz" 1957 nr 9/10), biogramy Marii Bzowskiej (Słownik pracowników książki polskiej. Suplement 2, 2000) oraz Janiny Stankiewicz i Stanisława Tazbira (w: Żyją w naszej pamięci, 2006).

Zmarła nagle 31 maja 2014 r. Pożegnaliśmy ją 5 czerwca 2014 r., z należnymi jej honorami wojskowymi, na Starych Powązkach w Warszawie.

Otrzymała odznaczenia: Medal Wojska (Londyn, 1948), Krzyż Armii Krajowej (Londyn, 1983), Warszawski Krzyż Powstańczy (1983), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1983), Srebrny Krzyż Zasługi (1975), Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury" (1977), Złota Odznaka Honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1979).

J.P.